Mata edukacyjna – nie tylko do nauki programowania

Aktualnie najczęściej w swojej pracy i na prowadzonych warsztatach korzystam z zaprojektowanej przez siebie maty edukacyjnej ,,Kodowanie na dywanie”, która jest dostępna tu: Mata edukacyjna ,,Kodowanie na dywanie”
Obrazki, cyfry arabskie, cyfry rzymskie, klocki do kodowania pasujące do maty można pobrać do druku bezpłatnie na blogu?

Podstawa programowa – dwa słowa znane chyba każdemu nauczycielowi …to takie coś, co jest zawsze obecne, mus – realizacja i niejednokrotnie świetna wymówka, ile razy słychać: ale podstawa programowa, muszę podstawę zrealizować, fajnie, ale ja to muszę jednak podstawę, gdyby nie podstawa…i takie tam, więc dzisiejszy wpis poświęcony będzie…tak podstawie programowej wychowania przedszkolnego, ale w odniesieniu do maty MK, do maty bez przeróbek, bazując wyłącznie na klockach do niej dołączonych. Da się, nie da się powalczyć w zabawie z podstawą…

Najpierw krótko o macie:

Do kogo kierowana jest mata?

Do dzieci i nauczycieli, najkrócej można tak powiedzieć.

Wiek:
cały okres przedszkolny i cały okres wczesnoszkolny, to na pewno, ale świetnie sprawdzi się w pracy z dziećmi starszymi o szczególnych potrzebach edukacyjnych, a także przy organizacji różnego rodzaju eventów, imprez (również plenerowych) z udziałem dzieci w różnym wieku, jak również ich rodziców.

Co to właściwie jest, jak wygląda?

Mata to duża 2.1 na 2.1 dwustronna plansza wykonana z lekkiego tworzywa, łatwego w utrzymaniu czystości, można zmywać (chusteczki nawilżane świetnie dają radę z wyczyszczeniem po zajęciach w terenie).
Jedna strona to 9 kolorowych płaszczyzn, każda z nich podzielona jest na 9 mniejszych kwadratów, czyli mamy 81 kolorowych kwadracików.
Druga strona to tradycyjna kratownica 10 na 10, czyli 100 kwadratów jednakowej wielkości, pole do popisu dla wyobraźni i kreatywności, nie tylko nauczyciela, ale i dzieci.
Tak wygląda baza, podstawa naszej pomocy dydaktycznej. I czasem myślę, że już sama podstawa jest genialna i daje tyle możliwości, że nie sposób wszystkich wymienić.

A do podstawy dodane są klocki (327):

Obrazki: 9, podzielonych na trzy kategorie: zwierzęta, rośliny, środki transportu. Każdy z obrazków

występuję w 9 kolorach ramek, czyli wszystkich mamy 81

Cyfry: od 1-9 (jak to z cyframi?), każda w 9 kolorach ramek, więc znowu mamy 81

Klocki z liczmanami: 9 rodzajów podzielonych na 3 kategorie: zabawki, owoce, figury geometryczne (świetnie pomyślane, kategorie przydają się przy dodawaniu np: dwa banany dodać 3 jabłka, to pięć owoców, dwie lalki dodać jeden miś, to trzy zabawki). Tych klocków mamy 90, bo dodatkowo są klocki z dużym rysunkiem, etykietą.

Klocki ruchu (dla mnie klocki do nauki podstaw programowania, świetnie wprowadzające do takich aplikacji jak Scratch Junior, Kodable czy Lightbot). Mamy tu strzałki, symbole obrotów, skoków, zmiany wielkości, start i stop.

Dodatkowo jest 20 pustych klocków pokrytych warstwą suchościeralną, które mogą być…no właśnie czym…wszystkim…a na funpage będzie konkurs, więc przy okazji zapraszam do śledzenia?

Tyle o samej macie, a co z nią właściwie można zrobić:

Uprzyjemnić zajęcia dzieciom,
Ułatwić sobie pracę,
Zrealizować podstawę programową wychowania przedszkolnego, trochę jakby przy okazji

No to zajmijmy się tematem właściwym, czyli podstawą programową wychowania przedszkolnego i tym jak połączyć ją z matą, a przynajmniej jak ja to widzę:

W podstawie programowej widnieją obszary, które należy zrealizować, aby osiągnąć cele, jakie stawia przed sobą edukacja przedszkolna. Do tych obszarów spróbuję się odnieść.

Obszar 3, czyli wspomaganie rozwoju mowy dzieci:
9 różnych obrazków, podzielonych na kategorie jest świetnym punktem wyjścia do rozmów z dziećmi, mogą tworzyć historyjki, układać całe opowieści (budować coraz dłuższe wypowiedzi, zdania złożone), ogólnie wzbogacać swoje słownictwo. Dzieci ćwiczą prawidłową mowę pod względem gramatycznym, fleksyjnym i składniowym. Te najmniejsze, jak same jeszcze w mowie czynnej nie używają wszystkich nazw obrazków, mogą na nie reagować (pokaż kotka, piłkę, troszkę starsze: podaj tego kotka, jakiego koloru jest ta gruszka, a jakiego ten piesek).

Obszar 4 tajemniczo brzmiący: wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia, czyli przewidywanie skutków czynności manipulacyjnych, klasyfikowanie obiektów, formułowanie uogólnień typu to do tego
pasuje itp. I wszystko tu mamy: segregowanie obiektów na różne możliwe sposoby, kolor, rodzaj,
ilość, szukanie podobieństw i różnic: dwa pieski, ale kolory ramek inne, lub kolory ramek takie same, ale obrazki się różnią, lub liczba obiektów identyczna, ale ich kolor, rodzaj, inny. Świetnym
ćwiczeniem klasyfikacji jest własnoręczne sprzątanie po zajęciach (dzieci układają pomoce według podanego klucza, przy okazji „załatwiamy” troszkę obszaru 1 i 2, ucząc przestrzegania reguł i utrzymywania porządku. 

Obszar 5 to wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci, czyli w dużej mierze ruch. I tu mata też daje radę, świetnie sprawdzają się klocki do krótkich zabaw ruchowych, układów tanecznych (mamy obroty, podskoki, strzałki symbolizujące ruch w określonym kierunku), w łatwy sposób za ich pomocą możemy zapisać wybraną horeografię, lub kroki wybranego przez nas tańca,chociażby czaczy (dwie strzałki w prawo, dwie do góry, dwie w lewo…), ale przede wszystkim zajęcia z matą nie są zajęciami siedzącymi w ławkach, tu dzieci chodzą, schylają się, kucają, skaczą, doświadczają, więc ruch jest przy okazji, pomimo tego, że głównym celem przykładowych zajęć było np: doskonalenie umiejętności dodawania, albo szukanie drogi do celu, uwzględniającej określone
warunki.

Obszar 13, czyli wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną i tu można śmiało stworzyć osobny post (był taki na blogu, więc ja króciutko dzisiaj),  bo jeśli chodzi o rozwój kompetencji matematycznych,  to jest to zdecydowanie najlepsza pomoc dydaktyczna z jaką miałam do czynienia: cyfry, liczmany, figury geometryczne, działania matematyczne,  symetria, orientacja w przestrzeni, w schemacie własnego ciała, tworzenie zbiorów, porównywanie ilości, wielkości to wszystko realizujemy za pomocą materiału podstawowego (bez dorabiania czegokolwiek!!! z marszu i bez przygotowywania się do zajęć).

A do tego jeszcze dochodzi odczytywanie położenia przedmiotów na osiach (wstęp do układu współrzędnych), dla przedszkolaków pewnie niezbędne to nie jest, ale kiedyś się przyda…nie mam co do tego wątpliwości

Obszar 14: Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania a uszczegółowiając  to:
określanie kierunków na kartce papieru, rozumienie przez dziecko poleceń typu narysuj kółko w lewym górnym rogu, uważne patrzenie (dziecko organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i
zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach, interesowanie  się czytaniem i pisaniem, dysponowanie  sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo – ruchową, , układanie  krótkich zdań, dzielenie wyrazów na sylaby, rozumie sensu  informacji podanych w formie uproszczonych rysunków…oraz często stosowanych symboli i tak dalej i tak dalej.
Czyż mata nie jest do realizacji tego obszaru pomocą doskonałą? Przecież to odpowiednik kartki papieru, tylko duży, orientacja na kartce jest w ten sposób ćwiczona każdorazowo, to samo rozumienie poleceń, zapamiętywanie obrazków (zabawa w memo, przypominanie odwróconej historyjki obrazkowej), układanie opowiadań z danym obrazkiem, tworzenie skojarzeń, dokańczanie wypowiedzi, dzielenie na sylaby, wyodrębnianie pierwszej, ostatniej głoski (a celem zajęć było rozpoznawanie figur geometrycznych, a to tak przy okazji). Rozumienie symboli, czym jest nasz start, stop, strzałki, przecież to właśnie symbolika. Dodatkowo mamy warstwę suchościeralną, która pozwala znacznie rozszerzać możliwości, kreślenie liter, wzorów literopodobnych itd. Konstrukcja maty świetnie sprawdzi się również nauczycielom, którzy wybierają metodę Majchrzakowej, czy sylabową do zabaw z czytaniem. Obszar 14 można realizować w pełni przy użyciu tej pomocy dydaktycznej.

Oszary 7 – 9 to ogólnie ujmując sztuka i tu mata również znajdzie swoje zastosowanie : bawiliśmy się barwami podstawowymi i pochodnymi, grając na instrumentach tworzyliśmy linię melodyczną z kolorowych kwadratów, układaliśmy z nich  schematy instrumentów (bez dorabiania czegokolwiek…dorabiając wprowadzaliśmy długość wybrzmiewania poszczególnych nut)

Omówione obszary bazowały na samej macie i klockach, można je zrealizować korzystając z gotowego materiału, kolorowego, estetycznego, bezpiecznego dla dzieci… można pójść krok dalej i porobić różnego rodzaju gry (mata i „Gry matematyczne” dr Dąbrowskiego to dla mnie duet doskonały, idealny, zadania do zrobienia głównie przy użyciu tabliczek z cyframi i kolorowych
mistrzowskich kwadratów…duet  opisany w innym poście).